Zawarcie transakcji kupna lub licencji to najczęstszy sposób uzyskania kontroli i wykorzystywania w działalności gospodarczej wartości niematerialnych. Sprzedać można wszystko co posiada zdolność do generowania pożytków w innym miejscu.

Może to być:

  • know-how,
  • marka,
  • baza klientów (np: praktyka lekarska),
  • patent,
  • unikalny pomysł na biznes,
  • autorskie prawo majątkowe,
  • udziały w spółkach i wiele, wiele innych składników niematerialnego majątku.

Zazwyczaj transakcję poprzedza proces negocjacji i akceptacji jej warunków. Wycena przedmiotu transakcji posiada więc kapitalne znaczenie, zarówno dla oszacowania potencjalnego obszaru satysfakcjonującej ceny transakcyjnej, jak i dla zidentyfikowania ważnych argumentów negocjacyjnych.

Taką wycenę powinno się zrealizować jedynie dla jednej ze stron transakcji, którym jest kupujący albo sprzedający. Z punktu widzenia zainteresowań tego serwisu, transakcja oznacza działanie, zmierzające do zmiany właściciela lub licencjobiorcy praw majątkowych do wartości niematerialnych.

Cechą charakterystyczną transakcji jest występowanie “stron transakcji” czyli: kupującego i sprzedającego, licencjobiorcy i licencjodawcy, leasingobiorcy i leasingodawcy i.t.d. W każdym przypadku wyceny ekspert musi wziąć pod uwagę interesy jednej ze stron transakcji, strony kupującego albo sprzedającego.

Zasadna staje się więc obawa o nadmierny subiektywizm i jednostronną ocenę w postępowaniu eksperta. Raport z wyceny zawiera przede wszystkim zbiór argumentów negocjacyjnych, ważnych dla ustalenia jak najbardziej korzystnej ceny przedmiotu wyceny, przygotowanych z punktu widzenia tej strony transakcji, która zatrudniła eksperta.

Czy to oznacza, że w przypadku transakcji proces wyceny nie może zmierzać do ustalenia wartości godziwej przedmiotu wyceny?

Pamiętając, że dzisiejsza wartość to suma przyszłych pożytków, musimy zauważyć że bardzo rzadko ekspert i jego klient znają rzeczywiste zamierzenia drugiej strony transakcji. Oznacza to, że mogą mieć trudności z ustaleniem potencjalnych pożytków kontrahenta. Idąc dalej moglibyśmy stwierdzić, że obiektywnie istniejąca wartość jest postrzegana innymi oczami i zostanie inaczej zmierzona przez każdą ze stron transakcji.

Trochę upraszczając rzecz całą moglibyśmy definicję “wartości godziwej” wprowadzoną Ustawą o Rachunkowości, sprowadzić do stwierdzenia, że warunkiem koniecznym i wystarczającym dla ustalenia wartości godziwej jest pozyskanie informacji o zawartych na rynku porównywalnych transakcjach. Należy zgodzić się, że bez względu na różne sposoby i różne wartości wynikowe procesu ustalania “wartości godziwej” przedmiotu wyceny, przez każdą ze stron transakcji, samo zawarcie transakcji w warunkach wolnego rynku wyznaczy cenę, która może dla kolejnej wyceny stanowić fakt rynkowy.

Osobne zagadnienie stanowi transakcja dokonywana pomiędzy powiązanymi stronami. Powiązanie to może mieć bardzo różny charakter np:

  • kapitałowy,
  • umowny,
  • ustawowy,
  • personalny.

Jakiekolwiek by ono jednak nie było, możemy spodziewać się wystąpienia konfliktu interesów, który prowadzić będzie do zachowań sprzecznych z zasadami konkurencji.

W takiej sytuacji wzrasta znaczenie wyceny przedmiotu transakcji przez niezależnego eksperta, chociażby z uwagi na istniejące przepisy podatkowe. Urzędnicy kontroli skarbowej, mogą w przypadku uzasadnionych wątpliwości zlecić dokonanie wyceny a następnie obciążyć podatników kosztami tej usługi, w przypadku uzyskania wyniku wyceny daleko odbiegającego od wartości przyjętej przez podatników dla potrzeb transakcji.

Pytania Internautów

Czy można wycenić firmę na datę wsteczną

Wycena może być przygotowana na określoną datę, zarówno przeszłą, obecną jak i przyszłą.

zobacz więcej
Czy biegły sądowy może wydać opinię komercyjną

Biegły sądowy jest powoływany przez sąd lub prokuraturę w celu przygotowania opinii w danej sprawie. Określenie "Biegły sądowy" nie identyfikuje...

zobacz więcej

Skontaktuj się z nami

tel: 510 088 837

Napisz wiadomość 

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.